Trong khuôn viên của một quán cà phê ở quận Gò Vấp, sự kiện "Xanh Lè" hôm 20/3 đã quy tụ hơn 200 người mê kiểng lá về dự. Anh Nguyễn Ngọc Quý, admin một diễn đàn với 14.000 thành viên, cho biết giới chơi đã mong muốn được giao lưu từ lâu nhưng liên tục hoãn do dịch.

"Sự kiện này nhằm tôn vinh những tác phẩm kiểng lá độc lạ và hiếm có đến từ khắp nơi trên thế giới, được chủ nhân sưu tầm nhiều năm", Quý nói.

Kiểng lá là thú chơi các loài cây lá có màu sắc đẹp, hình dáng lạ hay cây có lá biến đổi hình dáng, kích thước theo từng giai đoạn sinh trưởng. Thú chơi này xuất hiện từ thế kỷ 16 trong giới quý tộc châu Âu, sau đó lan rộng ra nhiều quốc gia. Ở Việt Nam, cộng đồng chơi kiểng lá xuất hiện 6 năm trở lại đây và phát triển mạnh trong hai năm Covid-19.

Hiện ở Việt Nam có hàng trăm nghìn người chơi, trong đó nhiều người sở hữu bộ sưu tập khủng về cả số lượng cây và giá trị.

Kiến trúc sư Huỳnh Công Khanh, chủ nhân của quán cà phê kiểng lá nơi diễn ra sự kiện, cho biết trước đây nhiều người biết đến quán anh là nơi có loài dương xỉ thòng Thái Lan dài đến 3 mét. Nhưng đến với sự kiện, mọi người còn ngỡ ngàng khi biết anh có hàng trăm các loại cây có hình dạng lá độc lạ khác nhau và một "khu vườn bí mật" thuần dưỡng những loài đột biến có giá trị cao.

Mảng xanh ngoài trời của quán có những chiếc lá dài hàng mét gây ấn tượng, bởi thông thường mọi người đặt cây trong nhà và thời gian chưa đủ lâu nên khó có thể đạt kích cỡ lớn đến vậy. "Tôi muốn truyền động lực cho mọi người thấy rằng chỉ cần chịu khó chăm sóc thì trong tương lai cũng có những cây to đẹp", anh Khanh nói.

Đây là Philodendron sharoniea có nguồn gốc từ Ecuador và Colombia, lá trưởng thành có thể dài đến 1,5 m. Cây này có đặc điểm là thân leo, lá thuôn dài có màu xanh đậm, bề mặt lá gấp nếp gợn sóng. Thông thường một cây sharoniea nhỏ lá dài 25 cm có giá khoảng 6,5 triệu đồng. Còn cây của anh Khanh có lá dài đến 80 cm nên được nhiều người ngưỡng mộ.

Cây Anthurium veitchii (Hồng môn vua) là một loài có nguồn gốc từ Nam Mỹ, đặc điểm của cây là những chiếc lá thuôn dài có nhiều nếp gấp, lá có thể đạt đến kích thước 2 m khi cây trưởng thành. Giá thị trường cho một cây với hai đến ba lá nhỏ dài 20 cm đã khoảng 5-6 triệu đồng. Anh Khanh cho biết quá trình chăm sóc rất kỹ lưỡng để có được những chiếc lá đẹp như vậy.

Anh Quý cho biết, nguyên nhân những cây nhập khẩu thường đắt đỏ so với mặt bằng các loài kiểng thông thường khác tại Việt Nam là do giá bán sỉ cho cây tại các nguồn cây như Indonesia, Thái Lan, Nam Mỹ… đã dao động từ 30 đến 250 USD mỗi cây, tùy loài. Khi về đến Việt Nam, giá cây sẽ được nâng lên gấp 3-4 lần do chi phí vận chuyển và hao hụt quá lớn do cây chết. Hơn thế nữa, nhiều cây khi đem về cần đến hai tháng để hồi phục và ba tháng để cây thích nghi và ra lá mới.

Philodendron billietiae Variegated (Hồng Hạc đột biến) là một loài hiếm có trong sự kiện, do giữa hàng trăm ngàn cây xanh, chỉ có một số cây có lá mang những mảng đột biến màu. Cây này đẹp như một tác phẩm nghệ thuật, từng thắng giải Thailand Best Aroids Show năm 2019 của Thái Lan.

Vì quá mê, anh Khanh đã cố gắng xoay xở để sở hữu cây khi nó có sáu chiếc lá. Anh cho biết từng có thời điểm cây bị thổi giá lên tới 80 triệu đồng mỗi lá, nhưng với anh, giá trị của cây với người chơi đích thực đó là "có lá đẹp, khỏe mạnh và mang lại cảm xúc cho chủ nhân". Do đó anh chỉ giữ chơi chứ không bán. Hiện tại anh đã chăm lên được 24 lá.

Kiến trúc sư Nguyễn Bá Thiệu, 30 tuổi ở Bình Dương cũng mang tới sự kiện tám cây độc đáo của mình.

Gây chú ý nhất là Anthurium crystallinum dark được anh Thiệu mua từ Indonesia vào tháng 10/2021. Cây có tuổi đời gần 20 năm và form dáng lên chậu xòe đầu, gần 40 lá với đường kính trung bình 45 cm. Vì kích cỡ lớn lên mỗi lần vận chuyển rất khó khăn. Để có nó trong bộ sưu tập như một tác phẩm đinh của vườn, anh đã phải chi 50 triệu đồng.

"Mình biết với nhiều người, số tiền mình bỏ ra khá vô lý, nhưng với người đã chơi kiểng lá thì không thấy hối hận", Thiệu nói.

Thiệu đến với thú chơi này là từ năm 2016 khi thấy cây Monstera deliciosa (trầu bà lá xẻ Nam Mỹ) đầu tiên. Từ đó anh tìm hiểu và sưu tầm dần các loại cây mình yêu thích cũng như các hình dáng lá của Monstera deliciosa. Hiện tại anh sưu tầm được hơn 100 cây.

Anh Đinh Gia Thiện Sanh, chủ một vườn kiểng lá ở quận Tân Bình đến với thú chơi này 6 năm trước. Trong vườn anh hiện có gần 400 loại lá khác nhau.

Đến với sự kiện anh mang theo 11 dòng quý nhất. Trong ảnh là cây Anthurium brownii cùng với cây Anthurium Big Bill đại diện cho vườn, được anh nhập về bốn năm trước. Nhờ khả năng chăm sóc nên cây có lá lớn, khiến người chơi trầm trồ. Lá của cây có thể dài tới 2,2 m nếu được trồng tốt liên tục trong khoảng 15 năm.

Alocasia serendipity variegated có lá màu hồng. Cây này từng gây bão trên cộng đồng kiểng lá Việt Nam khi được đấu giá đến hàng tỷ đồng.

"Giá cao chủ yếu do ảnh hưởng bão giá cây của thị trường cây Thái Lan. Hiện nay khi cây đã được nhân ra nhiều hơn thì cây này đang dần trở về giá trị thực và người sưu tầm quan tâm nhiều hơn đến giá trị vẻ đẹp cây chứ không phải là giá trị tiền bạc nữa", anh Quý cho biết.

Cây Philodendron spiritus sancti, một loài nằm trong sách đỏ thế giới và gần như đã tuyệt chủng trong tự nhiên cũng có mặt tại sự kiện.

Vào thời điểm "sốt", một chiếc lá của cây này được định giá 8.000 - 9.000 USD. Khi trưởng thành cây này có những chiếc lá dài đến 1m2 hình lưỡi kiếm. Hiện nay nhờ vào việc nhân giống để bảo tồn và công nghệ nuôi cấy mô, giá cây đã hạ xuống rất nhiều để có thể tiếp cận nhiều người chơi hơn.

Trong hình là cây Philodendron Golden Dragon Variegata - Trầu bà Rồng Vàng Cẩm Thạch siêu hiếm với những mảng xanh, trắng đan xen nhau.

Thông thường một cây có mảng lá đột biến cẩm thạch dạng mảng từ cây xanh có xác suất chỉ 1/10.000 và thường rất khó giữ được các mảng đột biến khi nhân giống. Cây được cắt ra thường quá xanh giống cây bình thường hoặc quá trắng làm cây yếu, không quang hợp được. Chỉ những cây may mắn có sự hài hòa về từng mảng màu mới sống khỏe và đẹp.

Nhiều loài cây mang đến sự kiện có kích thước lớn mang lại cảm giác rừng nhiệt đới giữa lòng thành phố. Khách đến dự kiện phấn khích vì lần đầu nhìn thấy các cây này ngoài đời.

Không chỉ được chiêm ngưỡng các loài kiểng lá hiếm, những người chơi kiểng lá còn giao lưu, trao đổi kinh nghiệm chăm sóc các loài kiểng. Sự kiện cũng đấu giá cây để quyên góp cho các trung tâm ung bướu.

Phan Dương